Yavuz IŞIK
THBB Yönetim Kurulu Başkanı
President
Toplumsal ve sektörel sorumluluktan hareketle ülkemizde üretilen ve kullanılan betonların yüksek nitelikli olması ve beton uygulamalarının tekniğe uygun, çevreci ve güvenli olması konusunda çalışmalar yapmaktayız. Bu doğrultuda, 1995 ve 2015 yıllarında ERMCO Avrupa Hazır Beton Kongrelerini; 2004, 2008, 2011, 2013 ve 2017 yıllarında ise Hazır Beton Kongrelerini düzenledik. Kongrelerimizin başarısı ve sağladığı faydaları göz önünde bulundurarak Beton 2023 Kongresi’ni düzenlemek üzere çalışmalara başladık. 15-17 Mart 2023 tarihlerinde Yeşilköy’de İstanbul Fuar Merkezi’nde düzenleyeceğimiz Beton 2023 Kongresi’nde; betonda döngüsel ekonomi ve sürdürülebilirlik; hazır beton sektöründe endüstri 4.0 ve dijitalleşme; beton özelikleri, bileşenleri, tasarımı ve testler; özel betonlar ve uygulamaları; beton yollar ve kara yolu beton güvenlik yapıları; betonda yenilikçi yaklaşımlar ve ürünler; üretim aşamasında ve yerindeki betonda nitelik denetimi; betonun dayanıklılığı (dürabilitesi) ve iç yapı özellikleri; hazır beton sektöründe güncel konular ve yapısal uygulamalar başlıkları altında sektörümüzün gelişimine katkı sağlayacak bildiriler sunulacak. Önceki kongrelerimizde olduğu gibi yeni çalışmaların yapılmasını ve paylaşılmasını sağlayarak sektörümüzün gelişmesine katkı sağlamayı amaçlıyoruz. Kongremiz için bildiri özetleri gelmeye devam ederken, kongre sponsorluklarımız da hızla tamamlanıyor.
Kongrenin yanı sıra Birliğimiz tarafından düzenlenen ve TG Expo tarafından organize edilecek “Beton 2023 Hazır Beton, Çimento, Agrega, İnşaat Teknolojileri ve Ekipmanları Fuarı”, hazır beton sektörüyle ilgili en önemli ortak platform olacak. 15-18 Mart 2023 tarihleri arasında İstanbul Fuar Merkezi 9, 10 ve 11’inci salonlarda düzenlenecek Fuarımızda, hazır beton ve çimento ekipmanlarının yanı sıra beton santralleri, iş makineleri, kamyon ve çekiciler, transmikserler, pompalar, kalıp sistemleri, vinçler, çeşitli beton kimyasalları, otomasyon sistemleri, lastik ve akaryakıt ürünleri, sektörel makineler başta olmak üzere çok geniş bir ürün yelpazesi hazır beton ve agrega üreticilerine ve inşaat yapımcılarına sunulacak. Ekonominin lokomotifi inşaat ve onun en temel kolu hazır beton ve ile ilgili sektörlerden birçok firmayı aynı çatı altında buluşturacak olan Fuarımızda, firmalarımız hızla yerini almaya başladı.
Bildiğiniz üzere 2023 yılında, Aziz Milletimizin Gazi Mustafa Kemal Atatürk’ün önderliğinde yazdığı tarihte eşi ve benzeri görülmemiş zaferin sonucunda ilan ettiği Cumhuriyetimizin 100. yılını kutlamanın mutluluğunu ve gururunu yaşayacağız. Araştırmacılarımızı, sektör mensuplarımızı ve sektörümüze hizmet ve malzeme sağlayan tüm dostlarımızı Cumhuriyetimizin 100. yılında düzenlediğimiz Beton 2023’e katılmaya ve son gelişmeleri takip etmeye davet ediyoruz.
Kongre ve fuar çalışmalarımıza odaklandığımız bu süreçte sürdürülebilirlik alanındaki faaliyetlerimize devam ediyoruz. Birliğimiz tarafından ülkemize tanıtılan Beton Sürdürülebilirlik Konseyinin (CSC) “Kaynakların Sorumlu Kullanımı Belgelendirme Sistemi” Belgesini Türkiye’de ilk kez bir agrega tesisi almaya hak kazandı. Altın seviyesinde belge alan Alevtaş Madencilik’i kutluyor; bir kez daha hazır beton, çimento, agrega ve prefabrik sektörlerini bu sisteme dâhil olmaya davet ediyorum.
Ekonomik ve Güvenli Sürüş Eğitimlerimizi, Transmikser ve Pompa Operatörleri Kursları Ana Sponsorumuz Mercedes-Benz Türk A.Ş.’nin katkılarıyla mayıs-haziran aylarında Samsun, Kayseri, İzmir, Ankara ve Yalova’da düzenledik. Yine ana sponsorumuzun katkılarıyla Hazır Beton Şantiye Operasyonlarında Yer Tespit Elemanı ve Beton Pompa Operatörleri için Teknik Emniyet Kuralları Eğitimlerimizi mayıs-haziran aylarında İstanbul, İzmir ve Adana’da yaptık. Kaynakların verimli kullanılması amacıyla Beton Pompasının ve Beton Santralinin Verimli Kullanımı Eğitimlerimizi Güriş İş Makinaları Endüstri AŞ’nin katkılarıyla mayıs ayında Antalya’da düzenledik.
Telekonferans yöntemiyle temmuz ayında yaptığımız Teknik Komite toplantımızda, Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı Yapı İşleri Genel Müdürlüğü ile yapılan görüşmeler başta olmak üzere sektörümüzü ilgilendiren konular görüşülerek kararlar aldık.
Üyesi olduğumuz Avrupa Hazır Beton Birliğinin (ERMCO) mayıs ayında telekonferans yöntemiyle yapılan Yönetim Kurulu toplantısında sektörümüzün gündemindeki maddeleri görüşerek kararlar aldık. ERMCO’nun 2-3 Haziran 2022 tarihlerinde Viyana’da yapılan 2022 yılı Temsilciler Toplantısı, 29. Dönem Yönetim Kurulunun 6. ve son toplantısı ve 30. Dönem Yönetim Kurulunun ilk toplantısına katıldık. Yeni Yönetim Kurulunun da seçiminin yapıldığı toplantıda Francesco Biasioli’nin emekli olmasıyla birlikte ERMCO Genel Sekreterliğine Peter De Vylder seçildi. Bu vesileyle bir kez daha ERMCO’ya ve dünya çapında sektörümüze uzun yıllar emek vermiş Francesco Biasioli’ye teşekkür ediyorum. Peter De Vylder’a yeni görevinde başarılar diliyor, ERMCO’ya ve sektörümüze hayırlı olmasını diliyorum.
Üyesi ve Bölgesel Sistem Operatörü olduğumuz İsviçre merkezli Beton Sürdürülebilirlik Konseyinin (CSC) haziran ayında telekonferans yöntemiyle yapılan Yönetim Kurulu toplantısında ülkemizi ve sektörümüzü temsil ettik. Avrupa Beton Kaplamaları Birliğinin (EUPAVE) haziran ayında yapılan Yönetim Kurulu, Teknik ve Tanıtım Komitesi ve Beton Kaplamalar İstatistik Çalışma Grubu toplantılarına katıldık.
Geçtiğimiz aylarda yaptığımız çalışmaları özetledikten sonra ekonomik değerlendirmelerimi sizlerle paylaşmak istiyorum. Küresel piyasalarda alışık olmadığımız, ciddi hareketler yaşanmaya devam ediyor. Başta petrol ve altın olmak üzere emtia fiyatlarında büyük dalgalanmalar yaşanırken euro/dolar paritesi 20 yılın en düşük seviyesini görmüştür. Makro ekonomi tarafında ABD, Almanya gibi gelişmekte olan ülkeler dâhil bütün ülkeler enflasyonla topyekûn mücadeleye girişmiş durumdadır. ABD Merkez Bankası (FED) mart ayı toplantısında 25 baz puanlık artışla 2018’den bu yana ilk kez faiz artırımı kararı alırken, mayıs toplantısında 50 baz puan ile 2000 yılından bu yana en yüksek faiz artışını yapmıştı. Haziran ayı toplantısında ise FED, 75 baz puanlık artışla 1994 yılından bu yana tek seferde gerçekleştirdiği en hızlı faiz artışı ile politika faizini yüzde 1,50- 1,75 aralığına yükseltmişti.
Avrupa Merkez Bankası geçen hafta perşembe günü 11 yıl aradan sonra faiz artırımına gitti ve politika faizini 50 baz puan artırdı. Beklenti, 25 baz puanlık artırımı yönündeydi. Karar sonrası yapılan açıklama, faiz artırımlarının eylülde de süreceği beklentilerini kuvvetlendirmiştir.
ABD ekonomisinde resesyon beklentisi iyiden iyiye realize olurken artık bunun ne derece derin ve uzun süreli olacağı tartışılmaktadır. ABD’nin uzun vadeli faizleriyle kısa vadeli faizleri arasındaki farkın eksiye dönmüş olması, en önemli resesyon göstergesidir. Elli yıldan bu yana oluşan bütün resesyonların öncesinde bu fark eksi olmuş. En son 2008 krizinin hemen öncesinde 2006-2007 yıllarında 10 yıllık ve 2 yıllık tahvil faiz farkı eksi olmuştu. Bu yıl da temmuz ayının ilk haftasından itibaren faiz farkı hızlı bir şekilde eksiye doğru gitmiş bulunmaktadır.
Ülkemiz açısından beklenti ise, dünyanın geri kalan kısmına benzer şekilde yılın ikinci yarısında büyümenin yavaşlamasıdır. Henüz ikinci yarıya ilişkin elimizde somut büyüme rakamları bulunmamaktadır, ancak öncü göstergelerden olan elektrik tüketimi rakamları yavaşlamanın başlamış olabileceğini göstermektedir. Buna paralel olarak sanayi üretiminin de düşmesi beklenmelidir.
Döviz kuru ve enflasyon tarafındaki gelişmelere bağlı olarak uluslararası kredi derecelendirme kuruluşu Fitch, Türkiye’nin kredi notunu 5 ay içinde ikinci kez düşürmüştür. Fitch Türkiye’nin kredi notunu şubat ayında BB- düzeyinden B+ düzeyine düşürmüştü. Şimdi de B+ düzeyinden B düzeyine düşürdü. Üstelik görünüm değerlendirmesini de olumsuz olarak tutmuştur. Yani Fitch Türkiye’nin kredi notunun daha da düşme ihtimalini yüksek görmektedir. Türkiye’nin kredi notu, 2001 krizi düzeyine inmiştir.
Ülkemizin risk algısı da hâlen çok yüksektir. CDS ile ölçülen risk düzeyinin artması borçlanma maliyetinin de artması anlamına gelmektedir. 300 baz puanın üzerinde CDS’e sahip ülkeler aşırı riskli kabul ediliyor. Yüksek CDS, yüksek risk anlamına geldiği için, CDS primleri yüksek olan ülkelerin dış borçlanma faizi de yükselmektedir. 300 sınırı riskin başlangıcı olarak görülürken Türkiye’nin CDS’i 15 Temmuz’da 908 rakamı ile zirve yapmıştır, bu aralar 840’larda gezinen CDS primlerinde Türkiye’nin üstünde yer alan ülke Rusya’dır.