Yavuz IŞIK
ERMCO ve THBB Yönetim Kurulu Başkanı
President of ERMCO and THBB
Beton, insanlık tarihi kadar köklü bir geçmişe sahip bulunuyor. İlk beton benzeri yapılar milattan önce 5.600 yıllarında yapılmışken modern anlamda beton 19. yüzyılda ortaya çıkmıştır. İlk hazır beton üretimi 1903 yılında gerçekleşirken ülkemizde ilk olarak 70’li yıllarda üretilen hazır betonun yaygınlaşmaya başlaması 80’li yılların ikinci yarısını bulmuştur. Ülkemizde 80’li yıllar öncesinde beton genellikle “elle karıştırarak” üretilmiştir.
75 yıllık bir gecikmeyle de olsa hazır beton, Türkiye’de kısa zamanda ciddi bir ilerleme kaydetti. 80’li yılların ikinci yarısında çimento üretiminin özelleştirilmesiyle hız kazanan bu süreç, yatırımların bu alana yönelmesinin ardından uluslararası ortaklıkların da Türkiye’ye gelmesiyle daha da canlandı. Üretici firmalar çoğalırken, sektöre araç, ekipman, kimyasal katkı vb. sağlayan yan sanayi firmaları da artmaya, başlangıçta yurt dışından getirilen beton santrali, mikser kazanı, laboratuvar test cihazları gibi pek çok ürün sonraları Türkiye’de üretilmeye başlandı.
İlk yıllarda, sektörde bulunan az sayıdaki firma, sistem ve ürün standardizasyonu, kalite denetimi, resmî kuruluşlarla iletişim gibi sektör ihtiyaçlarını karşılamak amacıyla harekete geçti. Bu çabaların sonucunda, 1988 yılında Marmara Bölgesi’nde faaliyet gösteren ona yakın hazır beton üreticisinin bir araya gelmesiyle Hazır Beton Birliği kurularak Birliğimizin temelleri atıldı. Bir süre sonra Hazır Beton Üreticileri Birliği adını alan Derneğimiz, kurucu üyelerin yoğun çalışmalarıyla kısa zamanda üye sayısını ve etkinliklerini artırdı. Birliğimiz, kuruluşundan 3 yıl sonra 1991 yılında, Avrupa Hazır Beton Birliğine (ERMCO) üye kabul edildi. Aynı yıl, hazır beton sektörünün tek süreli yayını olan Hazır Beton dergisi Birliğimizin yayın organı olarak yayımlanmaya başladı.
ERMCO üyeliğimizin üzerinden henüz 4 yıl geçmişken, 1995 yılında beton konusunda dünyanın en büyük organizasyonlarından biri olan ERMCO Kongresi’ni İstanbul’da düzenledik. ERMCO Kongresi’ni 2015 yılında bir kez daha Türkiye’ye kazandırarak bu önemli buluşmaya ikinci kez ev sahipliği yaptık. 1995 yılında, sektör ve ülke yararını gözeten Birlik çalışmaları dikkate alınarak, Hazır Beton Üreticileri Birliğine Bakanlar Kurulu tarafından “Türkiye” sıfatını taşıma onuru verildi. Böylece, Türkiye Hazır Beton Birliği (THBB), hazır beton sektörünün ulusal ve uluslararası düzeydeki temsilcisi olarak, ülkemizin etkin sektörel kuruluşları arasındaki yerini aldı.
Birliğimiz, kurulduğu günden bu yana yaptığı her faaliyetle ülkemizde kaliteli beton kullanımının yaygınlaşmasını sağlayarak kaliteli yapılaşmaya en büyük katkıyı sunan kurumlardan biri oldu. 1994 yılında Türkiye’nin ilk beton standardının çıkartılması için çalışırken ülkemizde kullanılan betonun tamamının kaliteli üretilmesi için 1995 yılında Kalite Güvence Sistemini (KGS) kurduk. Hazır beton üretiminde ülkemizin tek kapsamlı denetim sistemi olan KGS ile betonun kalitesini, ölçülebilir bilimsel verilerle güvence altına alınmasını sağladık.
1994 yılından bu yana her yıl geliştirerek sürdürdüğümüz eğitim programlarıyla beton transmikser operatörleri, beton pompa operatörleri, beton santral operatörleri ve beton laboratuvar teknisyenleri olmak üzere 16 binin üzerinde sektör çalışanına resmî sertifikalı eğitim verdik. Yurt çapında toplamda 10 binden fazla katılımın olduğu 72 “Depreme Dayanıklı Yapı ve Yapı Üretimi Sempozyumu” düzenledik. Türkiye’de bir ilk olarak Millî Eğitim Bakanlığıyla birlikte meslek liseleri için bir ders kitabı hazırlayarak 50 bin adet dağıttık. 49 ilde 770 meslek lisesi öğretmenine seminer verdik. İstanbul, İzmir ve Gebze’de ağaçlandırma çalışmaları yaptık. Yapı denetim kuruluşlarında görev yapan 1000’e yakın uzman inşaat mühendisi ve mimara Çevre ve Şehircilik Bakanlığının iş birliğiyle beton üretim ve uygulamaları konusunda bölgesel seminerler verdik. Gezici Deprem Simülasyon Eğitim Tırı ile 30 şehre giderek eğitim verdik. Kaliteli beton üretimi ve beton uygulamasının doğru yapılması amacıyla 2017 yılında başladığımız “Beton Teknolojileri ve Doğru Beton Uygulamaları” seminerlerini çeşitli illerde düzenlemeye devam ediyoruz. Bu çalışmalar neticesinde depreme dayanıklı, uzun ömürlü yapıların inşası için yapılarda kullanılan beton sınıflarının yükseltilmesi başta olmak üzere doğru beton uygulamalarını teşvik ederek önemli ilerlemeler sağladık.
Firmalar arası bilgi alışverişinin yanı sıra, sektörümüzün vizyonunu ve yol haritasını belirlemek için 1995 yılından bu yana 2 uluslararası kongre ve fuar, 5 ulusal kongre ve 10 ulusal beton fuarı düzenledik. Hazır beton sektörünü çevre bilinci yüksek bir sektör haline getirmek amacıyla 1998 yılından bu yana çevre yarışmaları düzenlerken sektörümüzde iş kazalarını önlemek, iş güvenliği açısından farkındalık yaratmak ve tesislerin yeterliliğini ölçmek amacıyla 2010 yılından bu yana Mavi Baret İş Güvenliği Yarışmaları ile tesisleri ödüllendirdik. Betonun yenilikçi, estetik projelerde kullanımını özendirmek için 2004 yılından bu yana mimarlık ödülleri verdik.
Betonun performansını geliştirmek ve üretimde kaliteyi sağlamak amacıyla 2007 yılında beton ve tüm bileşenlerinin deneylerinin yapıldığı Yapı Malzemeleri Laboratuvarı kurarak sektörün hizmetine sunduk. Dayanıklılık konusunda dünyanın önde gelen laboratuvarları arasında yer alan TÜRKAK akreditasyonlu Laboratuvarımızda birçok akademisyenimiz ve tecrübeli kadromuz ile sektöre katkı sağlayacak AR-GE çalışmaları ve projeler geliştirdik.
Kaliteli beton üretimi hedefine ulaşmak için düzenlediğimiz eğitim ve seminerlerle bir okul gibi çalışırken mesleki yeterlilik konusunda çalışmalar yaptık. Bu doğrultuda, 2015 yılında THBB Mesleki Yeterlilik ve Belgelendirme Merkezini kurduk. THBB MYM olarak, Betonarme Demircisi ve Betoncu mesleklerinde sınav ve belgelendirme yapmak üzere yetkilendirildik.
Sektörümüzü yalnızca ulusal düzeyde değil uluslararası düzeyde de en iyi şekilde temsil ettik. 2014 yılından itibaren Avrupa Hazır Beton Birliği ERMCO’nun Başkanlık Komitesi’nde yer aldık. 2016 yılında ise ERMCO Başkanlığını ülkemize kazandırdık. Böylece, Türkiye’deki beton üreticilerinin talepleri ve gündemlerini Avrupa’nın gündemine daha etkili bir şekilde taşıdık, Avrupa Birliği ülkelerinde oluşturulan beton politikalarına katkıda bulunduk.
İnşaat ve hazır beton sektörüne yönelik çok önemli veriler içeren sektörel raporlar ve aylık endeksler hazırlayıp yayımlamaya başladık. Sektörümüzün gelişimi için sürdürülebilirlik konularını yakından takip ederek çalışmalarımızı sürdürdük. Bu kapsamda, 2017 yılında beton, agrega ve çimento üreticilerini güvenilir, bağımsız, verilere dayanan bir sistem ile belgelendiren Beton Sürdürülebilirlik Konseyi CSC’nin “Bölgesel Sistem Operatörü” olmaya hak kazandık. Türkiye Hazır Beton Birliği KGS İktisadi İşletmesi de CSC’nin “Belgelendirme Kuruluşu” oldu.
Birliğimizin kurulduğu yıllarda 1,5 milyon metreküp olan yıllık üretim miktarı bugün 115 milyon metreküplere ulaştı. 30 yıl önce hazır beton üreticisi bir kaç firmanın bir araya gelerek kurdukları küçük dernek, bugün Türkiye’deki hazır beton üretiminin yaklaşık %65’ini temin eden 82 firma ve bunlara ait 420 hazır beton tesisini çatısı altında bulunduran örnek alınması gereken bir sektörel kuruluş oldu. Bugün yaklaşık 20,7 milyar lira ciroya sahip olan sektörümüzde 44 bin’den fazla kişi istihdam ediliyor. Türkiye, bu büyüme performansıyla beton üretiminde 2009’dan bu yana Avrupa’nın lideri konumundayken, Çin ve ABD’nin ardından dünyanın üçüncü en büyük hazır beton üreticisi oldu. Birliğimizin çalışmaları sayesinde ülkemizde kullanılan beton miktarı ile birlikte dayanım sınıfları da yükseldi. Hazır beton dayanım sınıfları açısından Avrupa ortalamasının üstüne çıkan Türkiye, C25 ve üstü dayanım sınıfındaki beton kullanım oranında %92 ile listenin en üstlerinde yer almaktadır.
Birliğimizin yaptığı başarılı işler sayesinde THBB’nin sesi daha geniş kitlelere ulaştı ve THBB, itibarı yüksek bir kurum olarak yerini daha da sağlamlaştırdı. THBB, çok önemli bir sektörel kuruluş olmasının yanı sıra, Türkiye ekonomisine dair söz söyleyen, ülkemizi uluslararası platformlarda başarıyla ve gururla temsil eden bir kuruluştur. Bugüne kadar hep taşıdığımız sorumluluğun bilinciyle hareket ettik. Bundan sonra da aynı titizlik, kararlılık ve çalışkanlıkla yolumuza devam edeceğiz.
30. yılımıza özel olarak hazırladığımız bu sayı vesilesiyle, Birliğimizin temellerini atan saygıdeğer kurucu üyelerimize; Birliğimizi bugünlere taşıyan Değerli Başkanlarımız Sayın Cem Bahadır, Sayın Mehmet Kozikoğlu, Sayın İlhami Yumak, Sayın Avni Çomu, Sayın Cemil Ersan Çelik, Sayın Mürsel Öztürk, Sayın Hakan Gürdal, Sayın Ayhan Paksoy ve Sayın Ayhan Güleryüz başta olmak üzere tüm yönetim ve denetim kurulu üyelerimize, bugüne kadar hiçbir zaman desteklerini esirgemeyen değerli üyelerimize ve çalışanlarına teşekkür ediyorum.
Bugüne kadar yakın iş birliği içinde olduğumuz Çevre ve Şehircilik Bakanlığımız ve ilgili birimleri başta olmak üzere ilgili bütün bakanlıklarımıza, valilik ve belediyelerimize, sanayi ve ticaret odalarımıza, mühendis ve mimar odalarımıza, meslek örgütlerimize ve üniversitelerimizin değerli hocalarına teşekkür ederim.
Birliğimizin 30. yılı kutlu olsun!