Yavuz IŞIK
ERMCO ve THBB Yönetim Kurulu Başkanı
President of ERMCO and THBB
Değerli üyeler ve sektörümüzün değerli temsilcileri, ekim ayında Birliğimizin 30. yaşını İstanbul’da düzenlediğimiz bir gala yemeği ile kutladık. Birliğimizin üyesi firmaların temsilcileri, Kurucu Üyelerimiz, Eski Başkanlarımız, komitelerimizin üyeleri; çimento, agrega ve kimyasal katkı sektörlerinin meslek kuruluşlarının, yan sanayi firmalarının temsilcileri, Birliğimizin çalışanları kutlama gecemize katıldı. Burada yaptığım konuşmada Birliğimizin başarılarına değinerek otuz yılın bir kuruluş için hiç azımsanmayacak bir süre olduğunu, Birliğimizin 30 yaşında, genç ve dinamik; aynı zamanda ne istediğini bilen, deneyimli, ulusal ve uluslararası olarak kendine yer edinmiş prestijli bir kuruluş olduğunu vurguladım. Kutlama gecemizde Birliğimize emeği geçmiş isimleri unutmadık. Kurucu üyemiz Sayın Ertan Tanören’e ve THBB’de 10 yılı aşkın süredir Yönetim Kurulu üyeliği yapan Sayın Halit İnci, Sayın Abdürrahim Eksik, Sayın Kenan Kurban, Sayın Cemalettin Danış, Sayın Sadık Kalkavan’a ve şahsıma plaket takdim edildi. Bu vesileyle, bir kez daha Birliğimizi bugünlere getiren başta üyelerimiz olmak üzere emeği geçen herkese teşekkür ediyorum.
Birliğimiz bir eğitim kurumu gibi çalışarak eğitim meşalesini yurdun dört bir yanına ulaştırıyor. Eylül ve ekim aylarında Antalya ve Gaziantep illerinde “Beton Teknolojileri ve Doğru Beton Uygulamaları” seminerleri ile geçtiğimiz yıldan bu yana düzenlediğimiz seminerler dizisine devam ettik. Böylece, üyelerimizin de katkılarıyla kaliteli beton üretimi ve beton uygulamalarının doğru yapılması amacıyla düzenlediğimiz seminerleri 11 farklı ilimizde gerçekleştirmiş olduk. Seminer için gittiğimiz illerde beton üreticileri ve kullanıcılarını bilgilendirmenin yanı sıra üyelerimiz, inşaat ve hazır beton sektörünün, kamu kurum ve kuruluşlarımızın ve meslek kuruluşlarımızın temsilcileri ile iletişimimizi güçlendiriyoruz.
Seminerlerimiz ve eğitimlerimiz devam ederken mesleki yeterlilik konusundaki çalışmalarımızda da önemli ilerlemeler kaydettik. Türkiye Hazır Beton Birliği Mesleki Yeterlilik Merkezimiz (THBB MYM), Betonarme Demircisi ve Betoncu ulusal yeterliliklerinde sınav ve belgelendirme yapmak üzere yetkilendirildiği 2016 yılından bu yana çalışmalarına devam etmektedir. Son olarak ekim ayında İNTES ile birlikte hazırladığımız “Beton Pompa Operatörü” ulusal yeterliliği tamamlanırken “Beton Transmikser Operatörü” ve Beton Santral Operatörü” meslek grubunun uygulanabilir hâle getirilebilmesi için gerekli olan çalışmalara başladık.
Sektörümüzü ilgilendiren konuları yakından takip etmeye ve politikalar geliştirmeye devam ediyoruz. Bu doğrultuda, Yönetim Kurulumuza katkı sağlayan komitelerimizden Teknik Komite ile Çevre ve İş Güvenliği Komitesi toplantılarını ekim ayında gerçekleştirdik.
Sürdürülebilirlik alanında çalışmalarımız da büyük bir hızla ilerliyor. Birliğimiz, Beton Sürdürülebilirlik Konseyinin (Concrete Sustainability Council) Bölgesel Sistem Operatörü; Türkiye Hazır Beton Birliği KGS İktisadi İşletmesi (KGS) de Beton Sürdürülebilirlik Konseyinin Belgelendirme Kuruluşu olarak çalışmalarına devam ediyor. THBB olarak, Kaynakların Sorumlu Kullanımı Belgelendirme Sistemi’nin adaptasyon sürecini bu yıl tamamladık. Üye firmalarımız da hazır beton tesislerini belgelendirmek için ilk adım olan lisans alma sürecine başladı. THBB olarak firmalarımıza yönelik sistemle ilgili bilgilendirme toplantıları düzenlerken KGS de belgelendirme sürecine başladı. Bu vesileyle, hazır beton sektörünü bu sisteme dâhil olmaya davet ediyorum. Beton üreticileri, Kaynakların Sorumlu Kullanımı Belgesi’ni alarak tesislerini sürdürülebilirlik performansını dünyaca tanınmış bir belge ile kanıtlamış olacak ve sürdürülebilirlik konusundaki üstünlüklerini iletişim ve tanıtım faaliyetlerinde gösterebilecek.
Sürdürülebilirlik konusunda çalışmalarımıza devam ederken bu alanda önemli bir organizasyona da ev sahipliği yaptık. Dünyada ve Avrupa’da beton, çimento ve agrega sektörlerine ve sürdürülebilirlik politikalarına yön verenleri İstanbul’da buluşturduk. Beton Sürdürülebilirlik Konseyi Genel Kurulu, Bölgesel Sistem Operatörleri Toplantısı ve Belgelendirme Kuruluşları Toplantısı Birliğimizin ev sahipliğinde İstanbul’da düzenledik. Betonstar’ın ana sponsorluğunda düzenlenen toplantıları başarılı bir şekilde gerçekleştirdik.
Bu yıl ön çalışmalarını tamamladığımız önemli bir AR-GE projesinin onayını ekim ayında aldık. “Türkiye Hazır Beton Birliği Beton Araştırma Geliştirme ve Teknoloji Danışma Merkezi” adlı projemiz İstanbul Kalkınma Ajansı tarafından başarılı bulundu ve çalışmalarımıza başladık. Bu proje çerçevesinde laboratuvarımıza kazandıracağımız yeni ekipmanlarla ve yapacağımız AR-GE ve danışmanlık çalışmalarıyla sektörümüze katkı sağlamaya devam edeceğiz.
Bildiğiniz üzere çevre ve iş güvenliği konuları da Birliğimizin önem verdiği konuların başında yer alıyor. Hazır beton sektörüne özgü çevre ile iş sağlığı ve güvenliği belgelendirmeleri için çalışma başlatmıştık. Son olarak KGS’ye başvuruda bulunan firmaların tesislerinde denetimlerde bulunduk. Bu ay içerisinde ilk “KGS Çevre” ve “KGS İş Sağlığı ve Güvenliği” belgelerini vereceğiz.
Sektörümüzü geleceğe taşıyacak çalışmaları yürütürken uluslararası gelişmelere de yön vermeye devam ediyoruz. Birliğimizin de katılımıyla Avrupa Hazır Beton Birliği (ERMCO) Teknik Komite ve Sürdürülebilirlik Komitesi toplantıları ekim ayında video konferans yöntemiyle yapıldı. Her iki komitede de sektörümüzü küresel ölçekte etkileyen konular görüşülerek kararlar alındı.
Birliğimizin çalışmalarının ardından ekonomik değerlendirmelerimi sizlerle paylaşmak istiyorum. Ekonomide son 2 yıldır uygulanan genişletici politikalar neticesinde Türkiye ekonomisi geçen yıllarda iyi bir performans sergilemiştir. Ancak erken seçim ile beklentiler zayıflamış ve yaz aylarında dış politik gelişmelere bağlı olarak mali piyasalarda önemli kayıplar yaşanmıştı.
Bu yılın ilk çeyreğinde inşaat sektörü %6,6, ikinci çeyreğinde %0,8 büyüme göstermiştir. Ülke genelindeki büyüme oranları birinci ve ikinci çeyrekte %7,3 ve %5,2'dir. Hem Türkiye ekonomisi hem de inşaat sektörü üçüncü çeyrekte, geçen yılın aynı dönemine göre küçülme gösterecektir. Son çeyrekte de, her ne kadar yıl tamamlanmamış olsa da, pozitif bir büyüme oldukça zor görünmektedir. Türkiye ekonomisi pozitif büyümeyi, en iyimser tahminle 2019 yılının ikinci çeyreğinde, daha olası bir ihtimal ile ikinci yarıdan sonra elde edebilir olacaktır.
Birliğimizin hazırladığı Hazır Beton Endeksi’nin nisan ayı raporunda inşaat sektöründe işlerin tersine döndüğünün maalesef ilk sinyallerini almıştık. Eylül ayı Raporu ise bu yılın eylül ayının inşaatta geçirdiğimiz en kötü ay olduğunu göstermiştir. Ekim ayında, bir toparlanma göze çarpmaktadır. Ancak bu rakam geçen yıllarla kıyasladığımızda hâlen istenilen noktadan oldukça uzak olduğumuzu göstermektedir. Sevindirici nokta, eylül ayından sonra ekimin daha kötü olmamasıdır. Yani dipten dönülmüştür. Ancak kasım ve aralıkta bu toparlanma devam edecek mi ne yazık ki bunu bilmiyoruz.
Hükûmetimizin, 6 ay süreyle konut teslimlerinde yüzde 18 yerine yüzde 8 KDV uygulaması ve yüzde 4 olan tapu harcının yüzde 3’e indirilmesi kararı 31 Ekim’de son bulacakken yıl sonuna kadar uzatıldı. Aynı zamanda yıl sonuna kadar beyaz eşyada ÖTV’nin sıfırlanması ve mobilyadaki KDV’nin %8’e indirilmesi, 1600 cc araçlarda ÖTV’de 15 puanlık indirim ve ticari araçlarda KDV %1 olarak uygulanacak olması ekonominin canlanması açısından alınan yerinde kararlardır. Hükûmetimizin son açıkladığı, inşaat, beyaz eşya, mobilya sektörleri özelinde almış oldukları destek kararını doğru buluyoruz ve destekliyoruz. Ancak mevcut faiz düzeyi ile ipotekli konut satışlarındaki düşüşü bu desteklerin önemli bir oranda tetiklemesi beklenmemelidir.
İnşaat sektöründe planlı, kapsamlı bir modelin hayata geçirilmesi gerekmektedir. Çevre ve Şehircilik Bakanı tarafından açıklanan Mekânsal Strateji Planı, planlama için doğru bir başlangıç olabilecektir. Planın kapsamı ve içeriği henüz belli değildir. Çalışmasına başlanıldığı bilinmektedir. Bu plan ile sanayiye arazi ihtiyacının giderilmesinden başlayıp şehirlerin yeniden şekillendirilmesine kadar geniş bir çerçevede planlama yapılabilecektir.
İnşaat sektörü özelinde Birlik olarak özel bir model önermekteyiz: Önerdiğimiz modelin seçici (selektif) olması, etkinliğini artıracaktır. Yani Çevre ve Şehircilik Bakanlığımızın hedeflerine ulaşmasına imkân tanıyacak bir model tasarlanmalıdır. Bunun için yatırım teşvik sistemine benzer yeni bir teşvik sistemi tasarlanabilecektir. Örneğin hangi gelir grubundaki tüketicilerin konut alımları desteklenecekse ya da hangi coğrafi bölgelerde konut yapımı desteklenmek isteniyorsa, model buna imkân tanıyacak şekilde çok parçalı olarak tasarlanmalıdır. Konut piyasasının desteklenmesi için bir yandan mevcut konut stoku azaltılırken diğer taraftan yeni konut inşaatlarını destekleyecek bir mekanizmaya ihtiyaç duyulmaktadır. Model, konut fiyatlarını aşağı çekmekten daha ziyade bankacılık kanalı ile alımın finansmanını cazip hale getirmeye odaklanmalıdır. Finansman modelinde risk bankacılık kesiminde kalmalı, Bakanlık hiçbir risk üstlenmemelidir. Model, bankaların kendi aralarında rekabet ederek daha uygun şartlarla tüketicilere konut kredisi ya da inşaat firmalarına işletme kredisi kullandırmaya zorlamalıdır.